1902: Oprichting De Staats Mijnen
De geschiedenis van EBN start in 1902 met de oprichting van De Staats Mijnen (het latere DSM). Dit staatsbedrijf exploiteerde de ondergrondse steenkoolreserves in Limburg. Naast de winning van steenkool werd ook ammoniak en kunstmest geproduceerd. Begin jaren zestig werd een groot gasveld onder Groningen ontdekt. De staat moest ervoor zorgen dat het gas op een rendabele wijze werd gewonnen. Daarnaast moest de Nederlandse samenleving daar optimaal van profiteren. Daarom werd een prominente rol voor de Nederlandse overheid noodzakelijk geacht bij de winning en verkoop van gas. Hiervoor werd al snel gekeken naar het staatsbedrijf DSM.
1963: Ondernemer in de ondergrond
De staat wijst in 1963 de Staatsmijnen aan om te participeren in de winning en verkoop van gas. In 1963 werd een Overeenkomst van Samenwerking (OvS) gesloten tussen de Staatsmijnen, de NAM en de rechtsvoorgangers van Shell en ExxonMobil. Doel van deze overeenkomst was de coördinatie van winning, transport en afzet van Groningen aardgas en het transport en de afzet van elders in Nederland gewonnen gas.
Bij het sluiten van de overeenkomst werd de Maatschap Groningen opgericht om de productie van het Groningse aardgas te beheren. In deze maatschap heeft DSM (nu EBN) een belang van 40 procent en de NAM een belang van 60 procent. De staat krijgt daarbovenop een royalty van 10 procent op de brutowinst.
De NAM (een joint venture van Shell en ExxonMobil) neemt de feitelijke winning van het gas voor haar rekening. Voor de verkoop van het gas werd de N.V. Nederlandse Gasunie opgericht (in 2005 gesplitst in Gasunie en GasTerra). De Staatsmijnen participeerde daarin voor 40 procent, naast Shell en Exxonmobil (beide met een belang van 25 procent). De staat participeerde daarnaast rechtstreeks voor 10 procent. De Gasunie werd verplicht al het aan haar aangeboden gas in te kopen (ook niet-Groningen gas).
1973: DSM Aardgas B.V. opgericht
Om meer duidelijkheid te krijgen in de gasbelangen zijn in 1973 alle staatsbelangen in het Nederlandse aardgas ondergebracht in de aparte juridische eenheid DSM Aardgas B.V.. De aandelen bleven nog wel eigendom van DSM. Bij de beursintroductie van DSM in 1989 nam de staat alle aandelen van DSM Aardgas B.V. over. Tegelijkertijd werd de naam van DSM Aardgas gewijzigd in Energie Beheer Nederland B.V. (EBN). Het takenpakket en de werkrelatie met DSM bleven ongewijzigd.
2006: EBN staat op eigen benen
Per 1 januari 2006 komt er een einde aan de bestuurlijke verantwoordelijkheid van DSM voor EBN. Sindsdien is EBN een zelfstandige onderneming waarbij de directie rapporteert aan een onafhankelijke raad van commissarissen. Halverwege 2006 opende EBN een kantoor in Utrecht. Op 1 januari 2008 werd het kantoor in Utrecht de hoofdvestiging en sloot het kantoor in Heerlen.
2008: Publieke taken in de Mijnbouwwet
In 2008 zijn de publieke taken van EBN vastgelegd in de Mijnbouwwet. Deze taken omvatten onder andere het:
- deelnemen in opsporing en winning van olie en gas;
- deelnemen in aan winning gerelateerde activiteiten waaronder de verkoop, het vervoer en de opslag van aardgas en aardolie;
- uitvoeren van taken die te maken hebben met het gasgebouw;
- uitvoeren van andere taken in het algemeen belang van het energiebeleid.
In 2011 is EBN’s statutaire naam gewijzigd in EBN B.V..
2016: Een nieuwe strategie
EBN formuleerde in 2016 drie strategische prioriteiten waarmee zij invulling geeft aan haar rol en activiteiten:
2019: Een nieuwe missie
De missie van EBN is in 2019 aangepast naar ‘Als verbindende kracht in de energietransitie zet EBN de waarde van de ondergrond in voor de duurzame toekomst van de bovengrond’.
