“Onduidelijkheid creëert een drempel om mee te doen”

Maak inzichtelijk hoe groot de opgave is

• We staan voor enorme opgaven, maar de omvang ontgaat mensen totaal. Termen als bètajoules of miljoenen vaten zijn voor mensen ongrijpbaar. Maak het dus inzichtelijk.
• Het gaat om urgentiebesef. Niemand heeft door hoe ernstig de situatie is. Ook bij de politiek dringt het nog nauwelijks door dat strengere en radicalere maatregelen nodig zijn.
• Het draagvlak voor het klimaatbeleid staat bij een grote groep mensen onder druk, onder andere door slechte informatievoorziening. Dat kun je aanpakken.

Organiseer je naar de opgave

• We moeten ons organiseren in overeenstemming met de opgave en doelgericht werken. Zo krijgen gemeenten krijgen nu nog nauwelijks budget en hebben ze te weinig mensen om de warmtetransitie te regelen.
• Gemeenten staan voor grote opgaven. Maak zichtbaar wat er allemaal al gebeurt en help gemeenten met de uitvoering van hun taak.
• Probeer op nationaal, gemeentelijk en buurtniveau te begrijpen wat er voor je ligt. Er moet een raamwerk zijn waarbinnen iedereen kan werken.

Help en ondersteun kwetsbare groepen

• Maak beleid dat de meest kwetsbaren ontziet, bijvoorbeeld door te beprijzen. Durf maatwerk te voeren om te voorkomen dat bepaalde groepen – die vaak wel mee willen doen – achterblijven.
• Denk na over subsidieregelingen waardoor iedereen mee kan doen, niet alleen grotere investeerders.
• Help mensen verduurzamen die hier niet het geld voor hebben, bijvoorbeeld via energieklussendiensten. Werk ook samen met sportverenigingen voedselbanken en kerken om mensen mee te nemen in de energietransitie.
• Niet iedereen kan het zelf organiseren. Help mensen die dat nodig hebben daarbij. Denk aan hoe ze zich kunnen organiseren of besluiten kunnen nemen. Een grote groep is op zoek naar handelingsperspectief en heeft daarbij hulp nodig.
• Door eenvoudiger taalgebruik te gebruiken voor mensen met een lagere opleiding of een andere culturele achtergrond en bijvoorbeeld moskeeën te betrekken verlagen we drempels.
• Denk creatief na over middelen: hoe spreek je groepen aan die ook moeten meedoen? Kies een andere benadering om veel meer mensen te bereiken.

Zorg voor een (handelings)perspectief

• Het perspectief is van belang. Schets de samenleving waar we naartoe gaan. En laat bijvoorbeeld zien dat er verschillen zijn voor de industrie en de bebouwde omgeving.
• Een derde van de woningen in Nederland is sociale huur. Begrijp dat het verschillend is voor huurders en kopers en zorg voor meerjarig perspectief.
• Onduidelijkheid creëert een drempel om mee te doen. Maak duidelijk wat kunnen mensen kunnen verwachten of wat het ze oplevert.

Zet goede voorbeelden in de schijnwerpers

• Geef een podium en applaus voor zaken die wel goed gaan.
• Alle gemeentes hebben initiatieven op het gebied van energiearmoede, er zijn energiecoöperaties ontstaan vanuit de bevolking – er gebeuren veel mooie dingen en die worden te weinig genoemd.
• Zorg dat goede voorbeelden makkelijk kopieerbaar zijn en dat ervan geleerd kan worden.

Geef alle initiatieven – groot en klein – de ruimte

• Juist kleine bewonersinitiatieven zorgen dat de vaart in de energietransitie komt. Geef ze dus alle ruimte. Zoals geld om alle plannen te financieren en faciliteren.
• Neem elkaar niet de maat; elk initiatief draagt eraan bij dat de beweging van de grond komt en dat de doelen worden bereikt
• Ga aan de slag met de 20 grootste gebruikers uit het bedrijfsleven en geef tegelijk ruim baan aan lokale initiatieven.
• Er wordt te veel gekeken naar de politiek. Waarom werd de slavernij afgeschaft? Niet omdat de overheid uit zichzelf met een wet kwam, maar omdat er een globale burgerbeweging opkwam. Datzelfde zie je nu ontstaan als het gaat om de energietransitie – en dat moet de ruimte krijgen
• De overheid heeft 14 actielijnen vastgesteld om zaken in beweging te krijgen. Kijk bij welke van deze 14 actielijnen je kunt aansluiten

Sfeerimpressie

Illustraties: Jeen Berting