Uniek onderzoek: steun voor overstap duurzame warmte

Steun duurzame warmte

Er is steun voor duurzame warmte. Van de deelnemers vindt 61% overstappen van aardgas naar duurzame warmte een (heel) goed idee tegenover 17% die dit een (heel) slecht idee vindt.

Klik op de afbeelding voor vergroting – De deelnemers werd gevraagd om aan te geven of zij een overstap op duurzame warmte wel of niet een goed idee vonden. Respondenten die negatief reageerden op de vraag werden expliciet gevraagd toch de rest van het onderzoek in te vullen.

Transparantie en beperkte winst

Het onderzoek laat zien dat Nederlanders rond de betaalbaarheid van duurzame warmte het belangrijk vinden dat energiebedrijven zo weinig mogelijk winst maken en transparant zijn over de opbrengsten en kosten. Zij lijken dit zelfs een basisprincipe te vinden in te voeren beleid rond de warmtetransitie.

Klik op de afbeelding voor vergroting – In de Participatieve Waarde Evaluatie die onderdeel uitmaakte van het onderzoek verdeelden de deelnemers 35 punten over 7 mogelijke prioriteiten rond betaalbare warmte. De oranje stip is het landelijke gemiddelde, de blauwe stippen tonen de gemiddelde uitkomsten per deelnemende gemeente.

CO₂-besparing en wooncomfort

Hoewel inwoners bij voorkeur niet meer betalen voor duurzame warmte dan voor aardgas, geven zij in meerderheid aan dat de overheid toch een aanpak zou moeten kiezen die burgers meer kost — mits het helpt om CO₂ te besparen en het wonen comfortabeler maakt. De steun voor een dergelijke aanpak kan zelfs oplopen tot 80% of meer van de Nederlanders als ook de kosten van duurzame warmte gelijk zijn aan of lager liggen dan die van aardgas.

Klik op de afbeelding voor vergroting – Tijdens het Discrete Keuze-Experiment dat onderdeel uitmaakte van het onderzoek reageerden deelnemers op verschillende kenmerken van mogelijk beleid voor de overstap op duurzame warmte tussen nu en 2040. In de grafiek zie je stippen: hoe verder een stip naar rechts staat, hoe positiever de invloed van dit kenmerk op het beleid dat deelnemers adviseren. De oranje stip geeft het landelijke gemiddelde weer, de blauwe stippen laten zien hoe mensen in verschillende gemeenten hierover denken.

Klimaatzorgen

Van de deelnemers blijkt 80% zich zorgen te maken over het klimaat. Deze groep deelnemers vindt vaker dat de overheid mag bepalen hoe een wijk overstapt op duurzame warmte en heeft daarbij een lichte voorkeur voor een energiebedrijf in publieke handen. Van de respondenten geeft 18% aan geen zorgen te hebben over het klimaat. Deze groep hecht meer waarde aan de vrijheid om zelf te bepalen hoe over te stappen op duurzame warmte en wil daar bovendien ruim de tijd voor krijgen.

Betaalbare warmte is meer dan een rekensom

Volgens Herman Exalto, projectdirecteur Nationale Deelneming Warmte bij EBN, biedt het onderzoek waardevolle inzichten om lokaal het gesprek aan te gaan over de overstap naar duurzame warmte: “De warmtetransitie is een maatschappelijke verandering met grote sociale impact. Dat vraagt om gedegen beleid op basis van de juiste cijfers en inzichten. Daarom is in dit onderzoek aan mensen gevraagd welk gemeentelijk beleid zij aan de overheid zouden adviseren. De resultaten bevestigen wat we in de praktijk vaker horen: betaalbare warmte draait niet alleen om geld, maar ook om comfort en vertrouwen. Een belangrijk signaal, want als we willen dat mensen meebewegen, moeten we eerst begrijpen wat zij van hun overheid verlangen.”

* Het onderzoek geeft inzicht in hoe inwoners als burger denken over lange termijnbeleid. Deelnemers is ook expliciet gevraagd om vanuit dat perspectief te reageren, en niet vanuit het perspectief van consument/eindgebruiker. Het is goed mogelijk dat zij als consument (vanuit een kortetermijnperspectief) voor de eigen portemonnee andere keuzes maken.